Bộ truyền động xe đạp là bộ phận đóng vai trò quan trọng giúp tối ưu hiệu suất đạp và mang lại tốc độ cao hơn. Trong bài viết dưới đây, F-x Bike giúp các bạn tìm hiểu những thông tin chi tiết về bộ truyền động này. Đồng thời sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng hệ thống truyền động trên xe đạp một cách chi tiết nhất.

Nội dung chính

Bộ truyền động xe đạp là gì?

Hệ thống truyền động hay còn gọi là “Groupset” là tập hợp các bộ phận như tay quay, tay đề, cần số, xích,… được liên kết với nhau giúp xe vận hành trơn tru. Bộ truyền động xe đạp đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với xe đạp, không chỉ là động cơ vận hành toàn bộ xe mà còn là bộ phận quyết định hiệu suất hoạt động cho từng bề mặt địa hình khác nhau.

Khi bạn mua một chiếc xe đạp mới, sau khung xe thì hệ thống truyền động là yếu tố quan trọng thứ hai quyết định đến giá thành của xe. Nhìn chung, giá xe càng cao thì hệ thống truyền động càng có nhiều chức năng, vận hành êm ái, mượt mà và có chất liệu tốt hơn.

Bộ truyền động xe đạp hay còn gọi là “Groupset”

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bộ truyền động

Hệ thống truyền động của xe đạp bao gồm nhiều bộ phận khác nhau, mỗi bộ phận sẽ có chức năng riêng và hoạt động cùng nhau để tạo ra chuyển động trơn tru và hiệu quả.

Cấu tạo của bộ truyền động xe

Sau đây là các thành phần chính của hệ thống truyền động xe đạp như sau:

Đùi đĩa: Thông thường, xe đạp thường có một, hai hoặc ba đĩa. Đối với xe đạp thể thao có 2 đĩa trước, thường được gọi là đĩa đôi. Với mỗi đĩa đều có các bánh răng để kết nối với xinh xe. Khi các bạn thực hiện thao tác đạp xe, lực đạp sẽ được truyền từ bàn đạp đến giò dĩa rồi tác động đến các bánh răng trên đĩa đến xích xe, rồi di chuyển tới líp ở bánh sau.
Trục giữa: Nằm ở giữa khung xe có tác dụng giúp bàn đạp và xích hoạt động trơn tru. Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại trục với kích thước và chất liệu khác nhau. Tùy thuộc vào loại truyền động mà trục có các chất liệu và kích thước khác nhau.
Bộ đề: Bộ đề xe đạp còn được gọi là bộ đổi tốc có tác dụng giúp dịch chuyển sên lên xuống giữa các đĩa hoặc nhông trong bộ ổ líp mang lại quá trình đạp xe linh hoạt và thuận tiện.
Chuyển đĩa/ chuyển líp: Đây là bộ phận mà xích đi qua và truyền lực khi xe đạp chạy. Bộ phận này được làm bằng nhôm hoặc carbon, titan nhẹ và bền. Tùy thuộc vào số răng, có nhiều loại đĩa khác nhau. Tuy nhiên, đĩa càng lớn thì càng tạo ra nhiều trọng lượng khi đạp.
Xích: Xích là bộ phận truyền động giữa đĩa trước và nhông sau. Xích đi qua bộ chuyển số để người lái có thể dễ dàng sang số và chuyển số theo ý muốn.
Ổ líp: Là một cụm nhiều bánh răng khác nhau để thiết lập trọng lượng, độ nhẹ khi đạp xe. Số lượng ổ líp thông thường dao động từ 6 đến 12. Xích trong bánh răng càng lớn thì càng dễ đạp, và bánh răng càng nhỏ thì càng khó đạp.
Bạc đạn: Bạc đạn xe đạp hay còn được biết đến với tên gọi là vòng bi xe đạp. Đây là một trong những bộ phận quan trọng trên xe đạp. Chúng giúp các bộ phận khác của xe đạp hoạt động trơn tru và ổn định. Nhờ đó, xe đạp sẽ di chuyển hiệu quả hơn.

Nguyên lý hoạt động

Bộ truyền động xe đạp hoạt động theo nguyên lý là khi chúng ta thao tác đạp bàn đạp, thì sẽ tác động lực truyền qua đùi xe làm trục giữa của xe quay đồng thời đĩa quay. Từ đó kéo theo xích xe chuyển động, xích kéo líp cùng bánh sau quay. Khi bánh xe quay và di chuyển trên mặt đường giúp xe chuyển động về phía trước.

Các loại bộ truyền động xe đạp

Hệ thống truyền động xe đạp là bộ phận giúp tác động lực từ bàn đạp đến bánh xe. Với hộp số xe đạp, người dùng có thể tăng tốc độ của xe và di chuyển dễ dàng hơn. Bộ truyền động được chia thành nhiều loại khác nhau, bao gồm bộ truyền động đơn tốc độ và bộ truyền động đa tốc độ.

Bộ truyền động đơn tốc độ

Bộ truyền động đơn tốc là loại hộp số phổ biến nhất trên xe đạp. Hộp số này bao gồm đĩa và líp, xích và bánh xe. Khi người dùng đạp đều cả hai bàn đạp, hộp số này sẽ làm bánh xe di chuyển. Hộp số đơn phù hợp với xe đạp dùng để đi lại trong thành phố hoặc trên địa hình bằng phẳng.

Bộ truyền động đa tốc độ

Bộ truyền động xe đạp đa tốc độ cho phép người dùng tăng hoặc giảm tốc độ trên xe đạp. Hộp số này bao gồm các bộ phận như bộ chuyển số, xích và nhông. Khi người dùng thay đổi tốc độ, bộ truyền động sẽ làm bánh xe chuyển động theo tốc độ tương ứng. Bộ truyền động đa tốc độ thích hợp cho những chuyến đi xa hoặc trên địa hình đồi núi.

Các thương hiệu sản xuất bộ truyền động nổi tiếng

Trong bài viết này, F-x Bike sẽ giới thiệu và tổng hợp các hãng sản xuất bộ truyền động xe đạp nổi tiếng trên thị trường cũng như đánh giá mức độ phổ biến của các sản phẩm của họ tại thị trường Việt Nam để giúp bạn dễ dàng tìm kiếm và sử dụng hoặc thay thế cho chiếc xe yêu quý của mình.

Bộ truyền động Shimano

Shimano là công ty chuyên sản xuất phụ tùng xe đạp, đặc biệt là chuyên sản xuất bộ truyền động. Thương hiệu này được thành lập vào năm 1921 và ngày càng phát triển mạnh mẽ. Bộ truyền động Shimano có nguồn gốc từ Nhật Bản và được nhiều thương hiệu xe đạp trên thế giới tin dùng.

Bộ truyền động Shimano giúp xe đạp thay đổi tốc độ trong quá trình di chuyển. Khi xích kết nối với nhông trong bộ truyền động, tốc độ sẽ được chuyển đổi thành công.

Các bộ truyền động của Shimano ngày càng đa dạng và phong phú với nhiều cái tên như: Tourney, Altus, Acera, Alivio, LX, SLX, XTR,…

Shimano là thương hiệu sản xuất bộ truyền động Groupset phổ biến trên hầu hết các dòng xe đạp thể thao. Công ty sản xuất các sản phẩm ở nhiều phân khúc giá thấp, trung bình và cao cấp. Vì sự phổ biến của mình nên bạn có thể dễ dàng tìm thấy các sản phẩm thay thế để lắp đặt hoặc nâng cấp dễ dàng.

Bộ truyền động xe đạp thương hiệu SRAM

Sram cũng là một thương hiệu khá nổi tiếng được thành lập vào năm 1987 tại Hoa Kỳ. Tên SRAM là viết tắt của tên những người sáng lập: Scott, Ray và Sam.

Những cải tiến lớn nhất của SRAM là hệ thống truyền động Eagle 1×12, chuyển số không dây eTap, chuyển số hai chạm, Gripshift. Các thương hiệu của SRAM bao gồm hệ thống treo RockShox, phanh Zipp, Avid, Quarq, Truvativ.

SRAM là công ty có nhiều sản phẩm sáng tạo nhất trong số các thương hiệu sản xuất bộ truyền động xe đạp thể thao.

Tại Việt Nam, các sản phẩm từ Châu Âu hay Hoa Kỳ luôn có sự khác biệt với người dùng. Bộ truyền động Groupset của SRAM luôn được coi là sản phẩm nằm trong mức giá tầm trung và cao cấp. Mức độ phổ biến của sản phẩm tại Việt Nam không quá cao và vẫn kén người dùng.

Nhưng nếu bạn yêu thích công nghệ, sản phẩm cao cấp và tiêu chuẩn chất lượng thì SRAM luôn là lựa chọn dành cho bạn. Maruishi, Chevaux, Giant… là những mẫu xe đạp thường sử dụng hệ thống truyền động Sram.

Thương hiệu Campagnolo

Campagnolo là thương hiệu được thành lập vào năm 1933 tại Vincenza, Ý. Campagnolo được thành lập bởi Tullio Campagnolo, một tay đua cuồng nhiệt đã nảy ra nhiều ý tưởng trong khi thi đấu.

Họ đã phát minh ra một số công nghệ mang tính đột phá nhất trong thế giới xe đạp, chẳng hạn như cơ chế nhả nhanh, bộ chuyển số trước và sau, và bánh răng để chuyển số.

Các sản phẩm của Campagnolo Groupsets thường khá kén người dùng và vẫn chưa được phổ biến lắm, vì vậy khi bạn có ý định sử dụng các sản phẩm của thương hiệu này bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng.

Bảo dưỡng và sửa chữa bộ truyền động xe đạp

Việc vệ sinh và bảo dưỡng hệ thống truyền động thường xuyên giúp hệ thống chuyển động của xe đạp êm hơn, linh hoạt hơn, các bánh răng luôn trong tình trạng hoàn hảo và các bộ phận của hệ thống truyền động có thể có tuổi thọ cao hơn. Bởi vì một bộ phận bị hỏng có thể dẫn đến các bộ phận khác bị hỏng nhanh hơn hoặc bộ phận tiếp theo bị hỏng, dẫn đến chi phí thay thế và sửa chữa cực kỳ tốn kém.

Để giúp hệ thống truyền động vận hành trơn tru, linh hoạt và đảm bảo tuổi thọ lâu hơn, F-x Bike xin chia sẻ những hướng dẫn hữu ích giúp bạn vệ sinh, bảo dưỡng hệ thống truyền động dễ dàng tại nhà, hãy cùng tham khảo và thực hiện ngay nhé!

Đảm bảo xích, bánh răng và bộ chuyển số không bị mòn hoặc rỉ sét. Làm sạch xích và bôi trơn bằng loại dầu chất lượng.
Kiểm tra độ căng của cáp đảm bảo cáp không bị lỏng và có độ căng chính xác.
Sử dụng các vít điều chỉnh để căn chỉnh vị trí của bộ chuyển số, đảm bảo chuyển số mượt mà.
Sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng và bàn chải để loại bỏ bụi bẩn, mảnh vụn và cặn bã.
Sử dụng chất bôi trơn chất lượng sau khi vệ sinh xích.
Đảm bảo bộ trục khuỷu và bánh xích không bị mòn hoặc hư hỏng. Nếu có dấu hiệu mòn đáng kể, hãy thay thế bộ trục khuỷu và/hoặc bánh xích.
Kiểm tra đĩa phanh xem có dấu hiệu mòn hoặc biến dạng không. Ngoài ra, hãy kiểm tra xem má phanh có đủ độ dày không.
Sử dụng vít điều chỉnh để điều chỉnh khe hở giữa đĩa phanh và má phanh, đảm bảo phanh êm ái mà không kêu cót két.
Vòng bi cần được bôi trơn định kỳ và kiểm tra xem có bị mòn không. Nếu có tiếng ồn hoặc giật, có thể cần phải thay vòng bi.
Kiểm tra độ căng của nan hoa và đảm bảo bánh xe không bị biến dạng.

Với các bước này, bạn có thể đảm bảo hệ thống truyền động của xe đạp hoạt động hiệu quả và an toàn. Bảo dưỡng thường xuyên là chìa khóa để kéo dài tuổi thọ và tối ưu hóa hiệu suất của xe đạp.

Kết luận

Hiểu và tuân thủ lịch bảo dưỡng bộ truyền động xe đạp thường xuyên giúp xe của bạn hoạt động ổn định và an toàn. Hy vọng với những thông tin chúng tôi chia sẻ trên đây đã thực sự hữu ích với những bạn đang sở hữu một chiếc xe đạp thể thao.